کد مطلب:42907 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:32

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

با توجه به اهميت گفتار و احاديث پيامبر چگونه خليفه دوم به تمام مناطق اسلامي بخشنامه كرد كه كسي حق نوشتن حديثي از پيامبر را ندارد؟

طرفداران دستگاه خلافت به دست و پا افتاده براي اقدام خليفه از پيش خود فلسفهاي تراشيده ادعا ميكنند كه علت جلوگيري از نوشتن احاديث پيامبر، اين بود كه احاديث پيامبر با متون و آيات قرآن آميخته نشود (مستدرك حاكم 1 /104) .
اين عذر آن چنان بياساس است كه احتياج به پاسخ ندارد، زيرا روزي كه پيامبر اكرم بدرود زندگي گفت، تمام آيات و سورههاي قرآن مضبوط و شمرده شده بود، نويسندگان وحي و قاريان قرآن با حافظههاي قوي خود، تمام قرآن را ضبط و يا حفظ نموده بودند و خصوصيات قرآن آن چنان معين و تحديد شده بود كه احدي نميتوانست حرفي را از قرآن بردارد و يا حرفي به آن اضافه كند. آيا با اين وضع نوشتن احاديث لطمهاي بر قرآن وارد ميسازد؟
به علاوه قرآن مجيد، از نظر فصاحت و بلاغت، و كشش و تركيب و جملهبندي طوري است كه هيچ كلامي به آن شباهت ندارد، و هر كلامي گرچه از نظر فصاحت به عاليترين درجه برسد، قابل اشتباه با قرآن نيست، سخنان علي (ع) در نهج البلاغه و خطبههاي خود پيامبر، از نظر فصاحت و سلاست و شيريني در درجة دوم قرآن مجيد قرار دارد، ولي هرگز قابل اشتباه با قرآن نيست، و آياتي را كه امير مؤمنان ضمن خطبههاي خود آورده، مانند در شاهوار، در لابلاي سخنان علي (ع) ميدرخشد و هر خوانندهاي كه با تركيب كلام عرب آشنا باشد، در نخستين برخورد، ميان اين دو فرق ميگذارد.
قرائن شهادت ميدهد كه اين بخشنامه انگيزة سياسي داشته و منظور اين بوده كه در پرتو آن، امتياز بزرگي را كه آن روزها نصيب امير مؤمنان شده بود، از بين ببرند، زيرا امير مؤمنان موقعي كه پيامبر در قيد حيات بود، كتابهائي تأليف نموده بود كه در آن احاديث پيامبر و حقايقي را كه از آن حضرت در ابواب مختلف آموخته بود، جمع كرده بود، و محدثان اسلامي عقيده دارند كه آن حضرت شش كتاب زير را تأليف نموده است:
1 ـ كتابي كه به صورت طومار بود و در غلاف شمشير رسول خدا قرار داشت.
2 ـ كتاب فرائض.
3 ـ كتابي كه پيامبر املاء كرده و امير مؤمنان نوشته است.
4 ـ كتاب آداب.
5 ـ الجامعه.
6 ـ الجفر.
اين كتابهاي ششگانه گرچه در دسترس ما نيست، ولي از روايات و تواريخ استفاده ميشود كه همة اينها درمحضر امامان و اوصياء آن حضرت بوده، گروهي از شيعيان آنها را در محضر امام صادق ديدهاند (تهذيب 1 /195) .

---

: آية الله جعفر سبحاني
شخصيتهاي اسلامي شيعه ج 1 ـ 2